Plantun de Prouvènço

Pèr coumpara dos planto d'encò nostre

Impatiens balfouri & Prunus brigantina

fotò
fotò
Balsamino(-de-Balfour)

Impatiens balfouri

Balsaminaceae

Autre noum : Barsamino.

Noms en français : Balsamine de Balfour, Impatience des jardins.

Descripcioun :
Vaqui uno balsamino que nous vèn d'Asìo (Imalaia) e que se plais au nostre. Trachis dins li fourèst en ribo de ribiero (ripisilvo), èi pamens cultivado pèr la béuta de si flour. Se recounèis à si fueio alterno pulèu grando e à si flour roso e blanco. De nouta que li fru madur peton dins li man. Es uno planto envahissènto que fau pas trop espandi.

Usanço :
Li jòuini fueio e li fru soun manjadis. Pamens, coume caup d'acide óussali, fau pas trop n'en manja, e acò subretout s'avès de proublèmo de ren o de mau d'os.

Port : Grando erbo
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an

Gènre : Impatiens
Famiho : Balsaminaceae



Coulour de la flour : Blanco Roso
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Estiéu - Autouno

Sòu : Ca
Autour basso e auto : Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco : Planto envahissènto

Liò : Ribiero - Prado umido - Baragno
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Pancaro entresigna
Ref. sc. : Impatiens balfouri Hook.f., 1903

fotò
fotò
Afatoulié

Prunus brigantina

Rosaceae

Àutri noum : Afatounié, Afatourié, Afàtou.

Nom en français : Prunier de Briançon.

Descripcioun :
L'afatoulié se recounèis l'estiéu à si afàtous (abrignoun, afatoun) verd pièi jaune. Flouris au printèms emé de pichòti flour blanco d'ounte sorton de lònguis estamino. Li fueio, que sèmblon à li de l'ambricoutié vènon bèn à l'après.

Usanço :
Se fai de counfituro emé lis afàtous (emé proun de sucre !), e d'òli de marmoto emé lis amandoun (meseioun). Fau aperaqui 10 000 amandoun pèr n'en faire un litre. J.-R. Fortoul, op.cit., ramento que lis afàtous èron descalagna dóu tèms di lòngui vihado. L'òli èi bon pèr la cousino e pèr sougna li macaduro e lou mau d'os. Se metié un tros de pan dins la sartan pèr leva la forto óudour de l'òli : "Lou pan surbiò lou gros dal fouort de l'óli, l'amarun". Lou darrié moulin s'arestè de vira en 1923 à Suzo (CN).

Port : Aubre
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Prunus
Famiho : Rosaceae


Ordre : Rosales

Coulour de la flour : Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms

Sòu : Ca
Autour basso e auto : Pancaro entresigna
Aparado : Noun

Liò : Sebisso - Prado
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Pancaro entresigna
Ref. sc. : Prunus brigantina Vill., 1786

Partisoun en Prouvènço : CCC à C : mai o mens coumuno ; R à RRR : pulèu o forço raro ; "ges" dins aquéu relarg.
fotò Rose Plano Auto Basso Safrouso Preaupenco Marino Aup
ges
ges
ges
ges
ges
RR
C
CC

Impatiens balfouri & Prunus brigantina

R
RR
RR
C
RR
ges
C
ges

Coumpara Balsamino(-de-Balfour) emé uno autro planto

fotò

Coumpara Afatoulié emé uno autro planto

fotò